Voor een meerdaagse reis zijn we deze keer naar het Lac du Der in Frankrijk gegaan. 
Eerst iets over het ontstaan en de ligging van het Lac, wat het franse woord voor meer is.
Het meer is ongeveer 400 km.van Zundert verwijderd, in de Champagne streek. Het is het grootste stuwmeer (4800 ha.) van Frankrijk en bedoeld als buffer om het waterpeil van de rivieren de Marne en de Seine in de zomer acceptabel te houden en om Parijs voor overstromingen te behoeden. De waterstand van het meer is in de zomer op zijn hoogst en in de winter het laagst met een niveauverschil van 10 meter.

In deze regio zijn vier stuwmeren gecreëerd: Lac du Der (1974), Lac de la Foret d'Orient (1966), Lac Ammance en Lac du Temple. 
Men kan het hele jaar door in de omgeving van Lac du Der (Keltisch voor Eik) zo'n 270 vogelsoorten observeren. Van al deze soorten krijgt de kraanvogel met zijn lange steltpoten ongetwijfeld de meeste aandacht van de fervente toeschouwer. Vanaf de begin jaren tachtig bezoeken van oktober tot maart zo'n 40.000 van deze "grijze dames" ( oktober 2000: 80.000!) , die een heilzame rustpauze langs het meer zoeken. Zodra het koud begint te worden, ontvluchten ze het noorden en eindigen hun reis in Tunesië of in het zuidelijkste puntje van Spanje, in de lagune van Gallocanta. Op de terugweg stoppen ze minder lang in de Der. Het blijft een prachtig schouwspel dat zij ons bieden wanneer zij in groepen hun slaapplaats al trompetterend verlaten.

Donderdag 2 november zijn we vanuit Nederland vertrokken met vier personen, Henk (onze bekwame chauffeur), Diana, Tineke en ikzelf. Via Antwerpen, Brussel, Charleroi, Reims, Chalon-en-Champagne richting Giffaumont-Champaubert, waar we een huisje gehuurd hadden in het vakantiepark Marina Holyder. Nadat we onze bagage in het huisje gezet hadden zijn we meteen de omgeving gaan verkennen gewapend met fotocamera's en verrekijkers. Tegen het vallen van de avond komen namelijk alle kraanvogels in groepen van de omliggende graanakkers waar ze overdag foerageren terug naar hun overnachtingsplaats, de drooggevallen zandplaten in het stuwmeer. Veilig voor eventuele predators. Waar de kraanvogels in de namiddag een veilig heenkomen zoeken, vertrekken de aalscholvers die hun heil zoeken in de omringende bossen.

In de ochtend met het opkomen van de zon herhaalt zich dit weer, maar dan andersom. Honderden aalscholvers komen zich te goed doen aan het visrijke water van het Lac du Der, terwijl de kraanvogels weer vertrekken. Dat betekent vroeg opstaan en plaats nemen aan de oever van het meer. Want zo'n schouwspel wil en mag je niet missen. Ondanks de bewolking lieten de kraanvogels zich goed zien en horen.

Nadat we ons ontbijt genuttigd hadden, hebben we vrijdags een rondwandeling gemaakt langs étang de la Forêt en étang du Grand Coulon. Hier lieten zich bijvoorbeeld zien blauwe reiger, grote zilverreiger, wintertaling, slobeend, wilde eend, ijsvogel, sperwer, smelleken, rouwkwikstaart, wilde zwaan en knobbelzwaan. Op de velden zijn regelmatig reeën te zien, die door hun wintervacht  nauwelijks opvallen op de kale akkers.

Na de picknick liepen we door richting étang des Landres. Omdat men dit meer vorig jaar leeg heeft laten lopen, om de vis te "oogsten", stond het meer nog droog. Men laat zo'n meer 2 jaar leeg staan om weer plantengroei te krijgen, zodat er weer voedsel in het toekomstig meer komt. Deze methode past men ook toe in de Brenne, waar ook veel vis gekweekt wordt. Bij dit meer was echter niet veel te zien. Na de kijkhut gaat het weer richting het lac du Der. Voorheen was hier, zoals sommige onder ons weten, een vettig en glibberig pad waar het wel eens kon gebeuren dat je tot je enkels door de blubber moest lopen. Nu is er nieuw pad gemaakt, verhard met split, zodat je op lakschoentjes naar de kijkhut kunt.
Weer bij het meer aangekomen is er weer van alles te zien; grote -en middelste zaagbekken, brilduiker, wintertaling, grote zilverreiger, blauwe reiger, tureluur,oeverloper, visdief, meerkoet, rietgans, brandgans, wulp, kokmeeuw, fuut, waterral, blauwe kiekendief, slechtvalk, torenvalk, buizerd, rode wouw en kraanvogels natuurlijk. Die zie je de hele dag, overvliegend of foeragerend op de velden in groepen variërend van 2 tot 200.

De volgende dag hebben we de omgeving verkend met de auto. Het is een licht glooiend landschap met hier en daar een dorpje. Deze zijn gesierd met vakwerkhuizen, typisch voor deze streek. Vooral kerken werden op deze wijze in de 16e en 17e eeuw gebouwd; een geraamte van eiken ( Der), opgevuld met vlechtwerk en leem. De keuze om kerken op deze manier te bouwen heeft te maken met tijd en geld, men bouwden ze volgens het zelfde principe als korenschuren en markthallen. De kwetsbaarheid van het materiaal verklaart waarom de kerken gerestaureerd zijn en er nu nog steeds zo prachtig bij staan.
We hebben het étang de la Horre, gelegen tussen de plaatsen Lentilles en Montier-en-Der, bezocht. Wat ons opviel was de lage waterstand. De ruggen van de karpers kwamen regelmatig boven het water uit. De sluis was opengedraaid, zodat het meer langzaam leegloopt en de vis makkelijker te scheppen is. Omdat er zo weinig water in het meer was, waren er ook veel grote zilverreigers en blauwe reigers. Die hadden snel een visje te pakken. Ook zagen we daar een ijsvogel en een beverrat.

Met een omweg kwamen we daarna aan bij de watertoren ten zuiden van het Lac du Der. Op deze watertoren van 20 meter hoog, die je kunt beklimmen, heb je een prachtig uitzicht over het meer en zijn omgeving, mocht het helder zijn.
Voordat de terugreis naar Nederland een feit werd, hebben we op maandagmorgen nog eenmaal Ferme aux Grues (boerderij van de kraanvogels) bezocht. Deze voormalige boerderij, ten zuiden van Saint-Rémy-en-Bouzemont, waar een imposante kijkhut staat, is in het bezit van het LPO, de Franse vogelbescherming en is ingericht om kraanvogels te bekijken. En dat hebben we geweten. Was het de afgelopen dagen bewolkt met weinig zon, toen we in de kijkhut zaten brak de zon door en werden de velden bezaaid met zonneschijn. De honderden kraanvogels lieten de graankorrels goed smaken en de vier reeën vingen elke zonnestraal op die bij hun in de buurt kwam. Buiten ons zichtveld klonk opeens een oorverdovend geluid. Over een breedte van enkele honderden meters kwamen duizenden trompetterend kraanvogels aangevlogen.

Iedereen (Franse, Zwitserse, Belgische en
Hollandse vogelliefhebbers) in de kijkhut was onder de indruk van dit schouwspel.
Een waardige afsluiter voor een geslaagd weekend.

Mvg
John